Төв цэнгэлдэх хүрээлэн дотор олон улсын стандарт хангасан, хамгийн сайн гэх хиймэл зүлгийг 2024 онд шинээр дэвссэн. Гэвч тухайн хиймэл зүлэг нь бөхийн барилдаан хийхэд тохиромжгүй, халтирдаг гэх шүүмжлэл өнгөрсөн жилийн наадмын үеэр хөндөгдсөн. Тиймээс энэ жилийн баяр наадмаар дахин ийм асуудал үүсгэхгүйн тулд МҮБХ болон Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн захиргааныхан, зарим бөхчүүд уулзлаа.
О.Хангай аварга: Миний хувьд өөрийнхөө цахим хаягаар саналаа хүргүүлсэн. Өмнө нь байгалийн зүлэг дээр ч барилдаж байсан. 2015 онд хийсэн зүлгэн дээр ч барилдаж байсан. Өмнө жил хийсэн зүлгэн дээр ч барилдсан. 2015 онд хийсэн зүлгэн дээр барилдаж байхад ямар нэг халтиргаа байхгүй. Гэхдээ зүлэгний хар резинен нь барилдаж байхад ямар ч шүлсгүй болгодог, муухай үнэртдэг. Эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэй байдал анзаарагдсан. Үүн дээр хоёр өдөр бөхчүүд барилдаад өнгөрөхгүй. Нийтийн арга хэмжээ явж байсан, хүүхдүүд хөлбөмбөг тоглосон. Энэ болгонд тодорхой хэмжээнд хордоод явж байсан. Өнгөрсөн жилийн зүлэг усаа шингээхгүй, ус тогтсоноос маш их халтирсан. Манай Ховд аймгийн Чандмань сумын Б.Пүрэвсайхан заанаас эхлээд 4 бөх гэмтэж бэртсэн. Одоо хүртэл заал танхимын барилдаандаа барилдаж чадахгүй, эмчилгээ хийлгээд явж байгаа хүндрэлтэй асуудлууд байна. Тиймээс энэ зүлгийг заавал солих нь зүйтэй.
Бөхийн тайлбарлагч: Би өөрөө энэ цэнгэлдэх хүрээлэнд бөх тайлбарладаг. Эхний өдөр тайлбарлаад хоолой таг болчихсон. Муухай үнэртэй, амьсгал боогддог. Үүнээс болоод олон бөхөд шөрмөс татах зэрэг асуудал гарсан. Урлагийнханд зориулсан тайз, дэлгэц засдаг. Гэтэл бүхэл бүтэн хоёр өдөр барилддаг бөхчүүдэд суух суудал, сандал байдаггүй. Хэн нэгнийхээ барилдааныг үзэж чадахгүй шоовдор хүүхэд шиг тайзны ард л байж байдаг. Тиймээс энэ асуудалд анхаарал хандуулж шийдэж өгөөч.
Засуулуудын төлөөлөл: 2015 онд тавьсан зүлэг маш их асуудалтай байсан. Өнгөрсөн жилийн тавьсан зүлэг ч ялгаагүй. Би П.Бүрэнтөгс аваргын малгайг авах гэж байгаад сөхөрч унасан шүү дээ. Мөн хөлийн засуулуудад хувцас солих өрөө байдаггүй. Бид чинь энд тэнд хувцасаа овоолоод тавьдаг. Дээд зэргийн стандарттай, сайн зүлэг тавьж өгөөч. Засуулууд доод тал нь 8-9 цаг зогсож ажиллаж байгаа шүү дээ. Хиймэл зүлэг биш байгалийн зүлэг ашиглаач. Бөхчүүдийнхээ барилдах, амрах асуудлыг анхаарч өгөөч. Бөхийн багш дасгалжуулагч нь орж болохгүй, бөх цагдаагийн хооронд асуудал үүсдэг. Бөхчүүдээ харах гэж ард түмэн ирдэг шүү дээ.
“Төв цэнгэлдэх хүрээлэн ХХК”-ийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалан: Хиймэл зүлэгт усны хаялага гээд жийргэвч тавьдаг. Өнгөрсөн жил дэвссэн зүлэгт жийргэвчийг стандартын дагуу тавьж чадаагүй. Одоо хиймэл зүлэгний дор зориулалтын бус жийргэвч байгаа. Үүний доор бетон бий. Бид сайжруулья гээд хийсэн боловч алдаа, дутагдал гарсан. Тиймээс энэ жил дахин асуудал гарахгүй байхын төлөө ажиллаж байна. Бөхчүүдийн сандал суудал, орц гарц, амрах зай талбайн асуудлыг ая тухтай байж шийдэхийн төлөө ажиллая. Амьд зүлэг тарих тал дээр нэлээн хүнд, хэцүү нөхцөлд байгаа.
Хиймэл зүлэгний доор нэлээн зузаан бетон буй. Бетоныг арилгаад зүлэг тарья гэхэд тавдугаар сарын дундаас эхлээд урлагийн арга хэмжээнүүд зохион байгуулна. Хамгийн сүүлийн арга хэмжээ зургаадугаар сарын 15-нд дуусна. Үүний дараа наадмын бэлтгэлийн ажил эхэлнэ. Бид та бүхний санал, хүсэлтийг нэгтгээд наадмын комисс, нийслэлийн удирдлагуудад танилцуулна. Хиймэл зүлгийг Европ болон ОХУ-аас нийлүүлдэг. Ямар хиймэл зүлгээр солих шийдвэрээ хурдан гаргаж, та бүхэнтэй ярилцаж бөхчүүдтэйгээ туршилт хийе.
Монголын Үндэсний бөхийн холбооны тэргүүн Ц.Магалжав: Зүлгийн асуудлыг шийднэ гэж ойлголоо. Та бүхэн энэ асуудлыг яаралтай шийдэж өгөөч. Наадмын бусад үйл ажиллагаатай давхцахгүйгээр зүлгээ эрт суулгах хэрэгтэй. Яг суулгасан зүлэг дээр туршилт хийвэл дээр. Хөлбөмбөгийн зүлэг дээр бөхчүүд, засуулууд нь хальтраад байж болохгүй. Наадмын хоёр өдрийн контентын ихэнх хувь нь бөх дээр төвлөрдөг. Гадаадын жуулчид, гадны улсад суугаа олон монголчууд бөх л үздэг. Энэ бол улс орны нүүр царай. Тиймээс дор бүрнээ хариуцлагатай ажиллаарай.