Халуухан болно гэж хүлээж байсан Монгол ардын намын XXXI их хурал хүйтэн болох янзтай болчихлоо. Уг хурлаас нэг их юм хүлээх хэрэггүй. Энэ нам социал демократ үзлийн үнэр ч гаргаж чадахгүй байсаар буцаад коммунист нам болсноо 11 дүгээр сарын 15-16-нд Улаанбаатарт хийх их хурлаараа нотлон харуулах нь ээ.
МАН-ын УЗ-өөс байгуулсан 16 хүнтэй ажлын хэсгийн саналыг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүлээн авч, МАН-ын даргын өрсөлдөөнөөс түрүүлж (2025.11.11) гарлаа. Ерөнхийлөгч болохоор зүтгэж яваа түүнд МАН-ын дарга болох шаардлага уг нь байхгүй. 2027 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд МАН-аас нэр дэвших эрх олж авах гэж л тэр намын тамганы төлөө өрсөлдсөн. Гэвч түүнээс ч том тамгатай Ерөнхий сайдын албан тушаалаа алдах дөхлөө. Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших эрхээ баталгаажуулсан бол нэрээ татлаа гээд тэр алдахгүй л дээ.
Араас нь Д.Амарбаясгалан (2025.11.12) нэрээ татав. Түүний мэдэгдэлд “Миний бие цаашид улс төрийн тогтвортой байдлыг хангах, МАН-ын эв нэгдлийг бататгах зорилгоор үе үеийн намын дарга нарын болон зөвшилцлийн ажлын хэсгийн санал дүгнэлтэд хүндэтгэлтэй хандаж, МАН-ын албан тушаалд МАН-ын их хурлаар нэр дэвшихгүйгээ мэдэгдэж байна” гэжээ.
Д.Амарбаясгаланд арай ч “аавын” хаалга татчихгүй үлдэх, Г.Занданшатарт намын дарга болохгүйгээр Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших зам зааж өгчээ
Өчигдөр ХЗДХ-ийн сайд Б.Энхбаяр Засгийн газрын 2024 оны зарим хуралдааны нууцалсан тэмдэглэлийг олон нийтэд ил болголоо. Сэтгүүлчдэд танилцуулсан эдгээр баримтаа АТГ-т хүлээлгэн өгч буйгаа ХЗДХ-ийн сайд Б.Энхбаяр мэдээлэв. Эдгээр баримт одоо УИХ-ын гишүүн Д.Амарбаясгаланг шалгаж буй мөрдөгчид, хавтаст хэрэгт байхгүй аж. Энэ нь Г.Занданшатар түүнтэй найрамдаагүй, Д.Амарбаясгаланг эвгүй хөдөлбөл айлгах юмтайгаа байхаар шийдсэнийг харуулав.
Г.Оюун-Эрдэнийн үгэнд орж, том ахынхаа өөдөөс тэрслээд Д.Амарбаясгалан “Тэмээ туйлаад тэнгэрт хүрэхгүй. Ямаа туйлаад янгиа эвдэхгүй” гэдэг үгний учрыг ухаарлаа. “Халуун” гэж хэлээд байхад гараа түлж байж ойлгодог хүүхдийг яалтай. Өөрөө ойчсон хүүхэд уйлдаггүй юм.
Д.Амарбаясгаланг ийн өрсөлдөөнөөс гаргалаа. Замын талаас буцах байсан юм бол анхнаасаа яах гэж эхлүүлсэн юм бэ дээ. Буцлаа гээд УИХ-ын даргын суудалдаа тухлахгүй. Тэр одоо хүнийх. Шинэ эзэн нь удахгүй тодорно.
Хагаралдсан 2-ыг эвлэрүүлэх, бутарсан намаа нэгтгэх үүрэгтэйгээр МАН-аас байгуулсан 16 хүнтэй ажлын хэсэг Г.Занданшатар, Д.Амарбаясгалан хоёрыгоо намын даргын өрсөлдөөнөөс гаргаж чадлаа. Гэвч тэд намаа л бодсоноос бус Монголыг бодсонгүй. Шууд албан тушаал хуваах, эрх мэдэл хуваарилах аргаар асуудлыг шийдэв. Өнөө л танил технологи, хуучны аргаа хэрэглэв.
Н.Энхбаяр, М.Энхболд, Б.Даш-Ёндон… тэргүүтэн Д.Амарбаясгаланд арай ч “аавын” хаалга татчихгүй үлдэх, Г.Занданшатарт намын дарга болохгүйгээр Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших зам зааж өгчээ. Одоо тэр 2 тэр замаар орлоо. Тосоо гартал тэврэлдэхгүй ч хагаралдан тэмцэлдээд байхгүй болж байна. Төр тогтворгүй болсон нь тиймхэн ч тэд тэмцэлдсэн нь Монголд ашигтай байлаа. Нүүрсний хулгайч хэн бэ гэдгийг, нүгэлгүй худалч аль нь вэ гэдгийг өнгөрсөн хэдэн сард нийтээрээ харлаа, мэдлээ.
2 хүн өрсөлдөж, 1 нь ялсан мэт харагдуулан, бэлтгэсэн хүнээ гаргаж ирэх паланцаг санаагаа МАН хэрэгжүүлнэ
Тэд дарга болохгүй юм бол өөр хэн МАН-ын дарга болох вэ? Үүнийг МАН их хурлаараа шийднэ. Бага хурлын балгийг тэнд засна. МАН-ын их хуралд 2255 төлөөлөгч оролцоно. Их хуралд оролцох төлөөлөгчийн тоо, сонгох журмыг 9 дүгээр сарын 27, 28-нд болсон бага хурлаар 100 хувийн саналаар баталжээ. 1200 төлөөлөгчтэй хийдэг байсан их хуралдаа тус нам энэ удаа өмнө нь байгаагүй олон төлөөлөгч оролцуулна. Орон нутагт чөлөөт сонгууль явуулж, их хурлын төлөөлөгчөө сонгосон гэнэ. Их хурлын төлөөлөгчийн 40 гаруй хувь нь эмэгтэй байх аж. Нийслэлийн 204 хороо, 330 сум, 21 аймаг дахь МАН-ын үүр бүрээс нийт эрэгтэй, эмэгтэй төлөөлөгч сонгожээ. Үүгээрээ тус хурал хамгийн олон төлөөлөгчөөс бүрдсэн, хамгийн олон эмэгтэй гишүүн оролцсон хурал болно.
Урьд өмнө нь байгаагүй олон төлөөлөгчтэй, хүйсийн харьцаа тэнцүү, жендерийн мэдрэмж өндөртэй харагдах нь энэ хурлын гаднах гяланцаг. Уг хурлаар шийдэх хамгийн гол, олны анхаарлыг татаж буй асуудал бол намынхаа даргаар хэнийг сонгох бол гэдэг юм. Манай танай, миний чиний, үүний түүний гэсэн хэдэн хүн нэрээ дэвшүүлнэ. 60 чавганц уралдахад 1 нь түрүүлэх нь тодорхой шиг МАН-ын даргад нэр дэвших улигтууд дундаас хэн нэгэнд нь төлөөлөгчид саналаа өгч таарна. Санал тоолоход хэн нэг нь илүү санал авсан байж таарна.
Гэвч 2/3-ын санал гэдэг яггүй даваа болохыг Г.Занданшатар, Д.Амарбаясгалан хоёр бага хурлаараа харуулсан шүү дээ. Тиймээс бага хурлынхаа алдааг давтахгүйн тулд МАН их хурлаараа намын даргын өрсөлдөөнд ганц хүн дэвшүүлж, түүнтэй өрсөлдсөн болгож, заалнаас 1 хүний нэрийг дэвшүүлэх байдлаар явуулахаар ярилцаж байгаа аж. 2 хүн өрсөлдөж, 1 нь ялсан мэт харагдуулан, бэлтгэсэн хүнээ гаргаж ирэх паланцаг санаагаа ирэх амралтын өдрүүдээр МАН хэрэгжүүлэх нь ээ. МАН сурсан дуугаа дуулаад, ирсэн газар луугаа буцаж байна.