Сэтгэцийн эрүүл мэндийн эмгэг улам бүр олширсоор байгаа ч энэ чиглэлээр ажиллах эмч мэргэжилтэн эмнэлэг, мэргэжлийн байгууллагын хүрээ улам бүр хумигдах эрсдэл бодитой үүсжээ. Тэгвэл СЭМҮТ-ийн захирал Г.Ариунболдтой ярилцлаа.

–СЭМҮТ-ийн ачааллыг архинд донтох эмгэгтэй иргэдийн тоо өссөн нь нэмсэн тухай мэдээлэл байна?

– Өнгөрсөн жил бид архинд донтох эмгэгтэй 250 гаруй өвчтөнийг хэвтүүлэн эмчилсэн. СЭМҮТ-ийн Донтолтын тасаг нь 46 ортой. Эмнэлгийн барилгын багтаамж бага, орны эргэлт цөөн учраас бид орныхоо тоогоор л хэвтүүлэн эмчлүүлэх шаардлагатай өвчтөнүүдээ хүлээн авдаг. Гэхдээ бид СЭМҮТ гэдэг утгаараа орон нутаг руу анхаарч ажиллах үүрэгтээ анхаарал хандуулж барилгын хүртээмжид баригдалгүйгээр хүртээмжээ сайжруулах чиглэлээр анхаарч байна. Аймаг сумдад ажиллаж амьдарч байгаа иргэд маань орон нутгаасаа сэтгэцийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээгээ авах нөхцөлийг бүрдүүлэх нь чухал. Донтолттой өвчтөний хувьд 7-10 хоног эмнэлэгт хэвтээд гарахаас илүү 3 сараас урт хугацаагаар нийгэм, хамт олонд нь тулгуурласан сэтгэц нийгмийн сэргээн засах тусламж үйлчилгээг авах нь илүү үр дүнтэй гэдэг нь нотлогдоод байгаа. Бүлгийн сэтгэл засал болоод ганцаарчилсан сэтгэл заслын эмчилгээний хүртээмжийн хувьд манай улс хангалтгүй үзүүлэлттэй байна. Цаашид бид 21 аймаг, нийслэлийн дүүргийн эмнэлгүүдэд сэтгэцийн тусламж үйлчилгээг амбулаториор үзэх боломжийг бүрдүүлж сэтгэц нийгмийн сэргээн засах төвийг байгуулж чадвал одоогийн төвлөрөл саарах боломжтой гэж тооцоолж байгаа л даа. Монголд хийгдэж байгаа сэтгэцийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний 50 орчим хувийг СЭМҮТ дангаараа үзүүлж байгаа. Ийм нөхцөлд сэтгэцийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тэгш хүртээмжтэй өрнүүлнэ гэдэг хүндрэлтэй.

-Архинд донтох эмгэгтэй хүмүүсийн тодорхой хувийг хэвтүүлэн эмчилдэг. Тэгвэл эмчлүүлсэн хүн эргэж ирж эмчлүүлэх тохиолдол буюу өвчин нь дахин сэдрэх тохиолдол хэр их байдаг вэ?

– Архинд донтох эмгэгтэй хүмүүсийн олонх нь 20-40 насныхан түлхүү байна. Хэвтэн эмчлүүлэгчдийн олонх нь эргээд л хэвтэх гээд ирдэг. 7-10 хоногт тухайн өвчтөний хордлогыг тайлахаас хэтрэхгүй байна шүү дээ. Гэтэл хордлого тайлахаас гадна донтолтыг нь эдгээх, нийгэмшүүлэх ажил бүрэн орхигдоод байгаа учраас үр дүн гарахгүй байна. Одоогийн байдлаар ХУД-т сэтгэц нийгмийн сэтгээн засах 1 төв ажилладаг. Ийм төвүүдийг аймаг дүүрэг бүрд барьж байгуулах шаардлагатай байгаа юм. Гэхдээ сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвүүдийг байгууллаа ч гэсэн цаашид үйл ажиллагааг нь хэрхэн авч явах вэ гэдэг асуудлыг орхиж болохгүй.

–Донтолт гэж яг юу вэ? Архинаас гадна олон төрлийн донтох эмгэг үүссэн тухай сонсогдох боллоо?

-Донтох эмгэгтэй эсэхийг мэргэжлийн эмч л тодорхойлно. Маш олон төрлийн донтох эмгэгтэй хүмүүс нэмэгдсээр байгаагийн хэрээр бид хүрч ажиллах боломж багассаар л байна.

–Архинд донтох эмгэгтэй хүмүүс нэмэгдсэн гэж ярьж байгаа боловч албан ёсны статистик ер сонсогдохгүй юм.

-Нийт насанд хүрэгчдийн 6,2 хувь нь архинд донтох эмгэгтэй гэсэн судалгаа бий. Гэхдээ энэ төрлийн нарийвчилсан судалгааг хийлгүй 10 гаруй жил болж байна. Ойрын хугацаанд донтолтын эмгэгтэй иргэдийн статистик судалгааг шинэчлэх ажил эхэлж байгаа.

–Сэтгэц нийгмийн сэргээн засах төв байгуулах тухай яригдаж байна. Яг хэзээнээс баригдаж үйл ажиллагаагаа явуулах нөхцөл бүрдэх вэ?

-Сэтгэц нийгмийн сэргээн засах төв байгуулагдчихвал хамгийн чухал эмчилгээ тэнд л өрнөнө. Нийгэмшүүлэх дадлыг суулгах ажлыг гүйцэтгэх юм. Нийслэлээс 500-600 орчим сая төгрөг гаргаж 3 дүүрэгт сэргээн засах төв байгуулахад дэмжинэ гэдгээ илэрхийлсэн. Мөн 2 ч яамнаас дэмжих сураг гараад байна. Гэхдээ эхний хөрөнгө оруулалтаа шийдлээ ч гэсэн цаашид сэргээн засах төвүүдээ хэрхэн санхүүжүүлэх, хэрхэн тогтвортой үйл ажиллагаатай байлгах вэ гэдэг асуудал чухал. Гэхдээ бид асуудлыг шат шатанд тавиад дэмжлэг хүсэж л байна.

–Мэдээлэл өгсөнд баярлалаа.