-
Хүн өөртөө ихэнх цагаа зарцуулдаг
Хүн амьдралынхаа туршид өөрт ногдсон цаг хугацаагаа хэнтэй, хэрхэн өнгөрүүлдэг талаар эрдэмтэд судалжээ. Гэтэл хамгийн сонирхолтой нь хүн өөртэйгөө хамгийн их цагийг өнгөрүүлдэг нь нотлогдсон байна. Дараа нь эхнэр эсвэл нөхөртэйгөө байх хугацаа орсон бол гэр бүл, үр хүүхдүүд, хамт ажиллагсадтайгаа өнгөрүүлэх цаг хугацаа бага байдаг аж. АНУ-д хийсэн энэ судалгаа дэлхийн хүмүүсийн анхаарлыг ид…
-
Анхны цултолгойтыг Монголын Хүрэндухаас олжээ
Монголын говиос олдсон цултолгойт буюу хамгийн эртний нэн ховор үлэггүрвэлийн тухай Дэлхийн алдартай “Nature” сэтгүүл нийтэлжээ. Цултолгойт хэмээн нэрлэдэг энэ үлэггүрвэлийн толгойн орой буюу зулайн хэсэг нь овойж, бөмбөгөр хэлбэртэй болон хөгжсөнөөрөө бусад зүйлийн үлэггүрвэлээс ялгардаг. Цултолгойтын биеийн хөгжил, анатомийн бүтэц нь өнөөг хүртэл тодорхойгүй байв. Учир нь эдгээр амьтдын чулуужсан үлдвэр маш ховор олддог.…
-
Хүмүүс заантай ярилцдаг болно
Хиймэл оюун ашиглан амьтдын дуу хоолой, дохио зангааг “орчуулдаг” туршилт эхэлжээ. Эрдэмтэд хамгийн түрүүнд заануудын харилцааг тайлбарлаж эхэлсэн бөгөөд тэдний дуу авиа, чимээ бүр тодорхой утга илэрхийлдэг болохыг тогтоожээ. Энэ судалгаа амжилттай болвол хүн төрөлхтөн анх удаа амьтдын хэлээр шууд ойлголцох шинэ үе эхлэх боломжтой гэж үзэж байна. Заанууд хэт авиан буюу 20 Гц-ээс бага…
-
Озоны давхарга бол Дэлхийн нарны шил
1994 оны есдүгээр сарын 16-нд Монреалын протоколд гарын үсэг зурсан өдрийг тохиолдуулан НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейгаас энэ өдрийг Озоны давхаргыг хамгаалах олон улсын өдөр болгон зарласан. Тэр цагаас хойш жил бүрийн есдүгээр сарын 16-нд озоны хамгаалалтын давхаргыг хамгаалахын чухлыг онцолж ирсэн. Монреалийн протокол нь НҮБ-ын гишүүн 198 улс бүгд нэгдэн орсон цорын ганц олон улсын гэрээ…
-
Хүний тархи ганцхан инээмсэглэлд л хууртдаг гэнэ
Бага зэрэг жуумалзах, мишээх төдийд л тархи аз жаргалын гармоныг ялгаруулж эхэлдэг байна. Станфордын их сургуулийн эрдэмтэд хүний тархийг удаан судалсны эцэст нэг дүгнэлтэд хүрсэн нь “хүний тархи ямар ч мэдээлэл мэдрэмжинд хууртдаггүй боловч ганцхан мишээхийг л аз жаргалтай байна хэмээн хүлээн авдаг” гэдгийг нотолжээ. Өвдсөн, зовсон, өлссөн, ядарсан бүхий л мэдээллийг үнэн хүлээж авдаг…
-
Улирал солигдох үед хүний сэтгэл санаа дагаад өөрчлөгддөг
Улирал солигдох үед хүний циркадиан ритм буюу бие махбодийн дотоод цаг өөрчлөгдөж, унтах, идэх, сэрэх хэв маягт өөрчлөлт ордог байна. Мөн зарим хүн “өвлийн уйтгар” буюу Seasonal Affective Disorder (SAD) гэж нэрлэгддэг улирлын сэтгэл гутралд өртдөг гэжээ. Сэтгэл судлаачдын тайлбарласнаар зун, намрын заагт, улирал солигдох үед сэрүүн салхи, нарны гэрэл багасах зэрэг нь хүний сэтгэл…
-
Өнөөдөр Дэлхийн муурын өдөр тохиож байна
Өнөөдөр Дэлхийн муурын өдөр тохиож байна. Анх 2002 онд International Fund for Animal Welfare (IFAW) буюу “Амьтны сайн сайхны олон улсын сан”-аас муурын талаар олон нийтэд мэдлэг түгээх, хаягдсан, эзэнгүй муурын асуудалд анхаарал хандуулах, гэрийн тэжээмэл амьтдын ач тусыг сурталчлах үүднээс энэ өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх болжээ. Энэ өдөр муураа эрхлүүлж, амттан өгч дайлдаг уламжлалтай. Ингээд…
-
3 сар уух эмээ хилээр оруулж ирж болно
Монгол Улсын хилээр орж ирж буй зорчигч гэр бүлийн гишүүнийхээ хэрэгцээнд зориулан, эрүүл мэндийн нэмэлт бүтээгдэхүүн оруулж ирэхийг зөвшөөрдөг. Тэр нь дээд тал нь 3 сарын хэрэглэх хэмжээтэй байх ёстой. Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийг шинэчлэн, 2024.10.01-нээс мөрдөж эхэлсэн. Үүнд заасан эм, эмнэлгийн хэрэгсэл, эрүүл мэндийн нэмэлт бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэх асуудлыг Гаалийн тухай хуулийн…
-
Даль цэцгийн баяр энэ сарын 10-нд болно
Хөвсгөл аймгийн Эрдэнэбулган суманд Даль цэцгийн баярыг 14 дэх жилдээ тавдугаар сарын 10-ны өдөр тэмдэглэнэ. Тус баяр нь орон нутагт аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх зорилготой юм. Даль цэцгийн баярын үеэр жижиг дунд үйлдвэр эрхлэгч иргэд, малчдын бэлтгэсэн цагаан идээний үзэсгэлэн худалдаа болно. Монгол оронд хавар анхлан цэцэглэдэг 5 зүйлийн нэг нь далийн ягаан…
-
Багтраа үүсгэх 1 шалтгаан нь цэвэрлэгээний бодис болж байна
Гэр ахуйн цэвэрлэгээний бүтээгдэхүүнүүд биднийг өвчин үүсгэгч бичил биетэн, бохирдлоос хамгаалж, эрүүл аюулгүй орчин бүрдүүлэхэд тусалдаг. Гэвч тэдгээрийн найрлагад хлороформ, дэгдэмхий органик нэгдлүүд, арьс цочроох, харшил өдөөх химийн бодис агуулагддаг. Эдгээр бодис хүний биед шууд хор хөнөөл учруулахгүй ч удаан хугацаанд өртвөл эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэй. Жишээлбэл, Шүршдэг агаар цэвэршүүлэгч, гадаргуу цэвэрлэгч бодис нь дэгдэмхий…